اعضای رئیسه

اعضای رئیسه در بدن انسان

اعضا به چهار طريق توانند بود يكى اعضای رئيسه دوم مرؤسه سوم رئيس و هم مرؤس چهارم نه رئيس و نه مرؤس اما اعضاى‏ رئيسه‏ عضوى چنداند كه مبدأ قوتى چندانند كه از براى بقاى شخص يا از براى نوع مضطر اليها باشند اما از براى بقاى شخص سه عضو باشند يكى دل كه مبدأ قوت حيوانى بود دوم جگر كه مبدأ قوت طبعى بود و از ان تغذيه و تنميه حاصل شود و توليد مثل همچنانكه از قوت حيوانى حاصل شود و بدن بدان مى‏گردد و در بدن استعداد قبول حس و حركت پديد آرد.

بجهت شناخت هرچه بهتر و فهم تخصصی از این مطلب و موضوع آن به

تدریس طب و پزشکی در شرح کتاب قانونچه حکیم رضی مراجعه شود

سوم دماغ باشد كه آن مبدأ قوت حس و حركت ارادى باشد اما از براى بقاى نوع اين قواى ثلاثه باشد كه مبدأ ايشان دل و جگر و دماغ بود يا چهارمى كه انثيان باشد از براى دو امر يكى ضرورت كه مضطر اليها بود از براى توليد منى و از براى نسل و حفظ آن دوم منفعت از براى افاده تمامى هيأت و مزاج ذكورى و انوثى كه هر دو از عوارض و لوازم ذات حيوانند نه آنكه داخل باشند در نفس حيوانيت حيوان و اعضاى خادمه مر رئيس را و همچنين ديگر بدانكه خادم از براى فعل رئيس دو قسم باشد يكى آنكه مودى باشد و مهيّى ماده را كه رئيس در ان فعل كند و بعد از ان ديگر اعضاى از ان منتفع شوند

اعضاى‏ رئيسه‏

اعضايى كه منشأ نيروهاى سه‏گانه بدن بوده و آدمى براى بقاى خود يا تداوم نسل به آنها نياز دارد را” اعضاى‏ رئيسه‏” گويند.
أمّا بِحَسَبِ بَقاءِ الشَّخصِ فَثَلاثَةٌ:
اعضايى كه حيات آدمى بدانها وابسته است عبارتند از:
– القَلبُ، و هو مَبدَأ قُوَّةِ الحَيوةِ [المُسَمّاةِ بالقُوَّةِ الحَيَوانيَّةِ].
– قلب، كه منشأ نيروى حياتى بدن (قوه حيوانيه/ نيروى حيوانى) است.
– و الدِّماغُ، و هو مَبدَأ قُوَّةِ الحِسِّ و الحَرَكَةِ [المُسَمّاةُ بالقُوَّةِ النَّفسانِيَّةِ].
– مغز، كه منشأ نيروى حسى و حركتى بدن (قوه نفسانيه/ نيروى نفسانى) است.
– و الكَبِدُ، و هو مُبدَأ قُوَّةِ التَّغذيَةِ [المُسَمّاةُ بالقُوَّةِ الطَّبيعيَّة او القُوَّة النَّباتيَّة].
– و كبد، كه عامل تغذيه بدن (قوه طبيعيه يا نباتيه/ نيروى طبيعى يا نباتى) است.
و أمّا بِحَسَبِ بَقاءِ النَّوعِ فهذه الثَّلاثَةُ مع رابِعٍ و هو الأُنثَيانِ.
و اعضايى كه تداوم نسل به آنها وابسته است به جز اعضاى مذكور بيضه ها در مرد و تخمدانها در زن هستند.

منابع و موآخذ:

• چغمينى، محمود بن محمد – مترجم: ناظم، اسماعيل، متن و ترجمه كتاب قانونچه في الطب، 1جلد، نشر آبژ – تهران، چاپ: اول، 1389 ه.ش

• نابارورى و منع بارورى در پزشكى ايران، 1جلد، مؤسسه اسماعيليان – قم، چاپ: اول، 1389 ه.ش.

• على خان، واجد، علم الأبدان، 1جلد، منشي نولكشور – لكهنو، چاپ: اول، 1307 ه.ق.
• جرجانى، اسماعيل بن حسن، ذخيره خوارزمشاهى، 10جلد، مؤسسه احياء طب طبيعى – قم، چاپ: اول، 1391 ه.ش.
• ابن سينا، حسين بن عبد الله – مترجم: شيرازى، ملا فتح الله، كليات قانون ابن سينا (ترجمه)، 1جلد، دانشگاه علوم پزشكى ايران – تهران، چاپ: اول، 1386 ه.ش.