غازياغى
در ايران معمولا با اصطلاح تركى آن «غازياغى» و در غرب ايران با نام «پاغازه» شناخته مي شود.
با رجل الغراب يا پنجه غازى يا اطريلال طب سنتى اشتباه نشود
به عربى و در كتب طب سنتى «رجل الوز» و «بارتنگ آبى» نامبرده مي شود.
به فرانسوىPlantain d’eau وAlisme و به انگليسىWater plantain ناميده ميشود.
گياهى است از خانوادهAlismaceae نام علمى آن Alisma plantago- aquatica L. var orientale Samuels و مترادف آنA .majus S .F . وA .Plantago auct . مي باشد.
مشخصات
غازياغى گياهى است بيابانى كه در بهار مي رويد، برگهايش دراز و گلهايش سفيد، تخمهاى ريز شبيه به تخم كرفس دارد كه طعم آنها تلخ است.
گياهى است علفى چندساله به بلندى 100- 10 سانتىمتر كه قسمت زيرزمين آن متورم است و از آن ريشكها بيرون مي آيد.
برگهاى آن دراز رگبرگهاى موازى بيضى شكل نوك تيز كه همه با دمبرگ از ريشه خارج مي شوند، شبيه برگ بارهنگ.
گلهاى آن سفيد يا صورتى كوچك است. اين گياه بيشتر در كنار آببندها و نهرها و مردابها مي رويد.
اين گياه در ايران انتشار دارد
در مناطق جنوب غرب: اشترانكوه، كوه رزوند، در سيلاخور، و در شوش كنار رودخانه شور،
در آذربايجان شرقى: بين مراغه و مرحمتآباد در مناطقى كه آبهاى راكد وجود دارد
در آذربايجان غربى در آبهاى گودالهاى جونگوارى ديده مي شود.
تركيبات شيميايى
از نظر تركيبات شيميايى گياه داراى اسانس خيلى فرار و انواع پروتئين و نشاسته و رزين است.
در اسانس آن مواد فورفورالدئيد و آسپاراژين و مقدار كمى از يك آلكالوئيد و مقدار زيادى قند وجود دارد.
در ماده رزين آن يك فيتوسترول و يك فيتوسترولين و يك مخلوطى از اسيدهاى چرب شامل پالميتيك اسيد و استآريك اسيد و اولئيك اسيد و لينولئيك اسيد و يك جسم جامد بي رنگ غير مشخص وجود دارد.
طبيعت گياه غازياغي گرم و خشك است
خواص- كاربرد
- قسمت متورم زيرزمينى گياه مدر است .
- خنك كننده است
- براى استسقا و سوزاك مفيد مي باشد
- براى بيماريهاى قند و بيماري هاى كليه مفيد است
- ساير خواص كه به گياه نسبت داده مي شود تونيك، مقوى معده، قابض، محلل و زيادكننده ترشح شير است
- اگر غازياغى را به شكل ضماد روى پستانهاى مادران شيرده بگذارند، شير آنها را زياد كرده و به جريان مي اندازد.
- دمكرده و جوشانده 30 تا 60 گرم غازياغى خشك در يك ليتر آب در بيماريهاى رماتيسم، نقرس و كبدى مصرف آن تجويز مي گردد.
- اگر برگهاى تازه غازياغى را كوبيده و با نمك يا سركه مخلوط كنند و آن را بپزند و روى محل بواسير بگذارند، فورا درد آن را ساكت مىكند.
- كوبيده شده برگهاى تازه غازياغى كه بانمك مخلوط شود ضمادى را تشكيل مي دهد كه براى زخم و سوختگى و جراحات سخت جلدى مفيد است.
- سى تا چهل گرم غازياغى را اگر در يك ليتر آب دم كرده و صورت و گردن و دستها را با آن بشويند بهترين محلول شستشو براى زيبايى و لطافت پوست است.
- برگهاى تازه غازياغى را اگر بكوبند و روى محلّ گزيدگى حشرات بگذارند، سوزش نيش را برطرف مىكند.
- در محل مورچهها چند دانه غازياغى بگذارند مورچهه را فرارى مىدهد.
- آب برگهاى تازه غازياغى اگر با شير مخلوط شود براى آسم مرطوب و گرفتگى صدا و نزله ريوى بسيار مفيد است. شيره برگهاى تازه غازياغى براى غرغره كردن در موقع گلو درد سخت نتيجه مطلوب دارد
- آن را مانند سبزيهاى خوردنى مصرف مي كنند. در ميان كردها دمكرده آن را براى تسكين درد پا و دست و پودر برگهاى آن را براى گزيدگى حشرات به كار مي برند
- خنك، اشتهاآور، تصفيه كننده خون، مليّن و ادرارآور
- اگر مقدار زيادى از آن خورده شود، باعث حرارت مزاج و تحريك پوست مىشود.
- دمكرده و جوشانده سى تا شصت گرم خشك آن در يك ليتر آب، ادرارآور است
- در بيماريهاى استسقا، سنگ كليه و مثانه مصرف آن تجويز مىگردد.
- خوردن آن چشم و گوش را تيز و حساس مىكند، رنگ رخسار را درخشان مي نمايد،
- عمر را طولانى مىكند، وزن بدن را كم و انسان را سبك مي سازد
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.